Wystawy stałe
-
Wystawa fotografii Przemysława Jurkiewicza – „Twierdza fortowa Poznań”
Wystawę, otwartą w czerwcu 2015 r., tworzą zdjęcia XIX-wiecznych poznańskich fortów i schronów. Autorem fotografii jest Przemysław Jurkiewicz, kustosz Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII, znawca XIX-wiecznych budowli fortecznych. Ekspozycja jest zlokalizowana w korytarzu prowadzącym do lewej kaponiery barkowej, w której zobaczyć można elementy oryginalnego wyposażenia Fortu VII.
-
„Ja szukam życia i umrę cicho…” – życie i twórczość Stefana Balickiego
Wystawa, otwarta w marcu 2011 r., jest poświęcona jednej z ofiar tzw. Intelligenzaktion - operacji „politycznego oczyszczania terenu”, która była wymierzona przeciw kręgom polskiej inteligencji.
-
„… i ślad po nich zaginął.” Zagłada chorych psychicznie w komorze gazowej
W październiku 1939 r., krótko po otwarciu w Forcie VII pierwszego na ziemiach polskich hitlerowskiego obozu koncentracyjnego, Niemcy przeprowadzili w Konzentrationslager Posen akcję uśmiercania gazem osób chorych psychicznie. W jednej z remiz artyleryjskich uruchomiona została pierwsza w historii komora gazowa dla masowego mordowania ludzi. Zastosowanie gazu jako środka masowej zagłady testowano najpierw na pacjentach Zakładu Psychiatrycznego w Owińskach oraz oddziału psychiatrycznego Kliniki Neurologiczno-Psychiatrycznej Uniwersytetu Poznańskiego. W ciągu blisko 2 miesięcy funkcjonowania komory gazowej w Forcie VII uśmiercono ok. 300 psychicznie chorych. Testy przerwano, gdyż przywożony w butlach tlenek węgla (czad) uznano za mało „wydajne” narzędzie zabijania.
-
Wysiedlenia ludności polskiej z Wielkopolski do Generalnego Gubernatorstwa
Wystawa, otwarta w listopadzie 2007 r., powstała jako element projektu unijnego Upamiętnienie wysiedleń mieszkańców Poznania i Wielkopolski podczas okupacji w latach 1939 – 1945. Ekspozycja zaznajamia zwiedzających z bestialską polityką III Rzeszy wobec ludności polskiej zamieszkałej w naszym regionie. Od października 1939 r. do marca 1941 roku Niemcy realizowali masową akcję wysiedleń ludności polskiej ze zlikwidowanego województwa poznańskiego. Ofiarami wypędzeń do Generalnego Gubernatorstwa zostało około 160 tys. Wielkopolan, którym na spakowanie osobistych rzeczy i opuszczenie domu zostawiano zaledwie kilkanaście minut. Wyrzucanie Polaków z ich domów i wysiedlanie poza tereny wcielone do III Rzeszy było częścią planu germanizacji obszarów Europy Środkowej I Wschodniej, co oznaczało usunięcie z nich obcych etnicznie i rasowo „elementów” oraz zasiedlenie odpowiednio wyselekcjonowaną ludnością niemiecką. Własność wypędzonych Wielkopolan przejmowali przede wszystkim Niemcy, pochodzący z terenów należących obecnie do Litwy, Łotwy, Estonii i Mołdawii. Zamieszkała na tych terenach ludność niemiecka na mocy porozumienia zawartego przez Niemcy ze Związkiem Radzieckim (tzw. paktu Ribentrop – Mołotow) uzyskała możliwość swobodnego opuszczenia rejonów, mających stać się łupem Sowietów.
-
Więźniowie Fortu VII w więzieniach i obozach III Rzeszy – zmarli i zaginieni
Wystawa została otwarta w kwietniu 2008 r. i jest hołdem złożonym Wielkopolanom, którzy z Fortu VII zostali wywiezieni do niemieckich więzień i obozów koncentracyjnych, gdzie zostali zamordowani lub zmarli z wycieńczenia. W gablotach znajdują się fotografie więźniów, ich listy i karty pocztowe do rodzin, pasiaki obozowe, bransoletki, różańce, karty do gry oraz liczne dokumenty. Wstrząsające wrażenie robią na zwiedzających fotografie z Auschwitz, Dachau, Mauthausen-Gusen, Sachsenhausen, Ravensbruck a także z niemieckich więzień w Dreźnie, Rawiczu, Poznaniu (przy ul. Młyńskiej), Wronkach i berlińskich więzień Plötzensee oraz Alt-Moabit.
-
Męczeństwo więźniów Fortu VII w okresie II wojny światowej
Wystawa w swym obecnym kształcie jest prezentowana od października 2009 roku w celach numer 66, 69 i 70. Zwiedzający mogą zobaczyć m.in. pamiątki po więźniach (dokumenty, listy obozowe, grypsy pisane na kawałkach tkanin, różaniec z chleba, chusteczki wyhaftowane przez osadzone w Forcie VII kobiety), ale również narzędzia, którymi esesmani katowali więźniów. Patrząc na stłoczone ludzkie figury, znajdujące się w jednej z cel, mijając figury osób stojących z rękami na karku wzdłuż więziennego korytarza, można poczuć czym był pobyt w Forcie VII – egzystencją, wypełnioną wyłącznie niepewnością, zimnem, bólem, oczekiwaniem na mogącą przyjść w każdej chwili śmierć… Figury są rozmiaru dorosłych ludzi, tkwią w półmroku, a zalegająca wokół nich cisza zmusza zwiedzających do milczenia.
Wystawy czasowe
Brak wystaw.
Poznań, Al. Polska